Wyobraź sobie taką sytuację: odbierasz wideorozmowę od swojej szefowej, Kasi. Jest zdenerwowana i mówi szybko: „Natychmiast wyślij ten raport klientowi na ten nowy adres e-mail!”. Widzisz ją, słyszysz jej głos, więc bez wahania wykonujesz polecenie. Kilka godzin później Kasia wpada do Twojego biura i pyta o ten sam dokument. Przecież przed chwilą z nią rozmawiałeś, prawda? Szok! Kasia blednie – ona do Ciebie nie dzwoniła.
W tym momencie uświadamiasz sobie, że padłeś ofiarą wyrafinowanego oszustwa. Ta „Kasia” z ekranu to deepfake – hiperrealistyczna podróbka stworzona przez sztuczną inteligencję. Wyglądała i brzmiała identycznie jak prawdziwa, ale była jedynie iluzją. Trudno uwierzyć, jak doskonałe potrafią być te fałszerstwa.
Czym właściwie jest deepfake?
Deepfake to technika wykorzystująca sztuczną inteligencję do generowania niezwykle realistycznych obrazów, dźwięków i filmów, które na pierwszy rzut oka nie różnią się od autentycznych. Choć sama technologia ma potencjał do pozytywnych zastosowań, niestety stała się również narzędziem w rękach oszustów.
Nazwa „deepfake” pochodzi od połączenia „deep learning” (zaawansowanej formy uczenia maszynowego) i „fake” (fałszerstwo). Najbardziej niebezpieczne są deepfake’i przedstawiające znane osoby w sfabrykowanych sytuacjach. Oszuści mogą sklonować głos, aby wyłudzić pieniądze, lub zmanipulować nagranie wideo, by przypisać komuś słowa, których nigdy nie wypowiedział.
Rodzaje deepfake’ów:
- Fałszywe obrazy: Generowane komputerowo zdjęcia nieistniejących osób lub znanych postaci w kompromitujących sytuacjach. Wykorzystywane do dezinformacji i niszczenia reputacji.
- Klonowanie głosu: Sztuczna inteligencja analizuje i kopiuje barwę oraz intonację czyjegoś głosu (często na podstawie publicznie dostępnych nagrań). Następnie oszuści mogą dzwonić i podszywać się pod daną osobę, próbując wyłudzić informacje lub pieniądze.
- Fałszywe filmy: Zaawansowane deepfake’i wideo potrafią zamienić twarz i głos na nagraniu, czyniąc oszustwo niezwykle trudnym do wykrycia. Stanowią poważne zagrożenie w kontekście szerzenia fałszywych wiadomości, manipulacji rynkami finansowymi i oszustw biznesowych.
Jak rozpoznać deepfake’a? Nie daj się nabrać!
Wbrew pozorom, nie musisz być ekspertem od technologii, aby zwiększyć swoje szanse na wykrycie deepfake’a. Zamiast analizować piksele i algorytmy, kieruj się zdrowym rozsądkiem:
- Zaufaj swojej intuicji: Jeśli coś w obrazie, dźwięku lub zachowaniu rozmówcy wydaje Ci się podejrzane, zachowaj szczególną ostrożność.
- Uważaj na silne emocje: Oszuści często próbują wywołać presję czasu, strach lub ekscytację, abyś podjął szybką, nieprzemyślaną decyzję.
- Zweryfikuj informację innymi kanałami: Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do autentyczności rozmowy lub otrzymanej wiadomości, skontaktuj się z daną osobą telefonicznie lub mailowo, korzystając z wcześniej znanego Ci numeru lub adresu.
- Ustal hasło weryfikacyjne: W gronie rodziny lub współpracowników ustalcie tajne hasło lub pytanie, które pozwoli Wam potwierdzić swoją tożsamość w niepewnych sytuacjach.
Deepfake’i to realne i coraz bardziej wyrafinowane zagrożenie. Jednak zachowując czujność i stosując się do powyższych wskazówek, możesz skutecznie się przed nimi uchronić. W dzisiejszym cyfrowym świecie ostrożność jest kluczem do bezpieczeństwa.